8.Sınıf 2.Ünite DNA ve Genetik Kod Konu Özeti
DNA VE GENETİK KOD
KROMOZOM
DNA özel bir protein kılıf ile birleşerek kısalır , kalınlaşır ve Kromozom denilen yapıları meydana getirir.
DNA
Kromozomları oluşturan ve kalıtsal özelliklerin nesilden nesle aktarılmasını sağlayan yönetici moleküldür.
GEN
Bir görevi yerine getirmek için özelleşmiş DNA bölümleridir. Göz rengi, saç rengi, boy uzunluğu gibi özellikleri oluşturur.
NÜKLEOTİD
DNA’nın en küçük yapı birimidir.
NOT:
- Kromozom sayısı aynı türün sağlıklı bireylerinde aynıdır.
- Kromozom sayısı canlılar için ayırt edici bir özellik değildir. Farklı canlıların kromozom sayıları aynı olabilir.
- Kromozom sayısı ile canlı gelişmişliği arasında bir ilgi yoktur.
- Kromozom sayısının vücut büyüklüğü ile alakası yoktur.
NÜKLEOTİD
- 4 çeşit nükleotid vardır. ADENİN,TİMİN,GUANİN,SİTOZİN
- Canlılarda çeşitliliği sağlayan nükleotidlerin sayısında ve dizilişindeki farklılıktır.
- Tüm canlılarda nükleotid çeşitleri aynıdır.
DNA’NIN YAPISI
- DNA çift zincirli sarmal yapıdan oluşur.
- En küçük yapı birimi nükleotidtir.
- En küçük görev birimi gendir.
- Adenin nükleotidi her zaman Timin nükleotidi ile eşleşir ve ikili Hidrojen bağı ile birbirine bağlanır.
- Guanin nükleotidi her zaman Sitozin nükleotidi ile eşleşir ve üçlü Hidrojen bağı ile birbirine bağlanır.
- DNA ‘da organik bazların toplam sayısı toplam nükleotid sayısına eşittir.
- Fosfat sayısı şeker sayısına eşittir.
NOT:
DNA molekülünden bahsediliyorsa toplam nükleotid sayısı hesaba katılır. DNA’nın tek zincirinde diyorsa toplam nükleotid sayısının yarısı hesaba katılır.
- ÖRNEK SORU:
- 2000 Nükleotidten oluşan bir DNA modelinde 600 tane ADENİN nükleotid varsa kaç tane GUANİN nükleotid vardır?
- CEVAP:
- ADENİN=TİMİN
- 600 ADENİN+600 TİMİN= 1200
- 2000 nükleotidin 1200’ü A+T ise geriye kalan 800 nükleotid GUANİN+SİTOZİN olacağından sonuçta 400 GUANİN ve 400 SİTOZİN olacaktır.
- GUANİN=400
- ÖRNEK SORU:
- DNA’nın tek zincirinde 500 ADENİN ve 300 TİMİN bulunmaktadır. DNA molekülünde toplam 2000 nükleotid olduğuna göre bu DNA’da kaç tane GUANİN vardır?
- CEVAP:
- Tek zincirde 500 ADENİN+ 300 TİMİN= 800 ise çift zincirde A+T sayısı=1600 olur. Toplam 2000 nükleotid olduğuna göre kalan 400 nükleotidin yarısı GUANİN yarısı SİTOZİNdir. GUANİN sayısı=200
DNA’NIN KENDİNİ EŞLEMESİ
- Organik bazlar arasındaki bağlar koparak çift zincir bir fermuar gibi açılır.
- Ayrılan zincirlerdeki nükleotidlerin karşısına sitoplazmadan gelen hazır nükleotidler uygun şekilde eşleşir.
- Bir zinciri eski diğer zinciri yeni olan iki DNA oluşur.
- Şekilde 1 ve 4. zincirler ile 2 ve 3. zincirler birbiriyle aynıdır. 1 ve 2 eski, 3 ve 4 yeni oluşan zincirlerdir.
NOT:
DNA kendini eşlemesi esnasında bazen hatalı durumlar oluşabilmektedir. Bu hatalardan bazıları düzeltilebilirken bazıları düzeltilememektedir.
8.Sınıf 2.Ünite DNA ve Genetik Kod Konu Özeti
Fenozom’u Takip Edin!
