SOLUNUM SİSTEMİ
SOLUNUM NEDİR?
Canlılar günlük aktiviteleri için enerjiye ihtiyaç duyarlar. Bu enerjiyi yediğimiz besinlerden sağlarız. Sindirilen besinler ile oksijen hücrelere kan yoluyla taşınır. Besin ve oksijenin hücrelerde kullanılması sonucu enerji ve atık madde oluşur, bu olaya solunum denir. Oksijenin havadan alınarak kan yoluyla hücrelere ulaştırılması ve hücrelerde biriken karbondioksitin vücut dışına atılmasını sağlayan yapı ve organlara SOLUNUM SİSTEMİ denir.
SOLUNUM SİSTEMİ ORGANLARI
BURUN
- Havanın alınmasını sağlar.
- Alınan havayı ısıtır ve nemlendirir.
- Burun kılları ve mukus tabakası sayesinde dışarıdan gelen toz ve mikroplar tutulur.
- Mukus tabakası havayı nemlendirir.
- Bol miktarda kılcal damar bulunur ve bunlar sayesinde hava ısıtılır.
YUTAK
- Burundan alınan havayı soluk borusuna iletir.
- Ayrıca yutulan besinleri yemek borusuna geçmesini sağlar.
- Ağız ve burun boşluğunun birleştiği kısımdır.
GIRTLAK
- Kıkırdak ve kaslardan oluşur.
- Ses telleri burada bulunur.
- Havayı soluk borusuna iletir.
- Soluk borusuna hava giriş çıkışını kontrol eder.
SOLUK BORUSU
- Kıkırdak halkalardan oluşur.
- İç yüzeyi mukus salgılayan bir zar ile örtülüdür.
- Mukus sayesinde toz ve mikroplar tutulur ve hava nemlendirilir.
- Havayı bronşlara ve akciğerlere iletir.
AKCİĞERLER
- Sağ ve sol akciğer olmak üzere iki tane akciğer bulunur.
- Göğüs kafesinin altında bulunur.
- Sağ akciğer üç bölmeden sol akciğer ise iki bölmeden oluşur. Bunun nedeni sol akciğerin altında kalbin yer kaplamasıdır.
- Oksijen ile Karbondioksit akciğerlerde yer değiştirir.
- Bronş, bronşçuk ve alveollerden oluşur.
BRONŞLAR
- Soluk borusu akciğerlere bağlantı noktasında ikiye ayrılır. Bu bölüme bronş denir.
BRONŞÇUKLAR
- Bronşlar akciğerin içinde dallanarak bronşçukları oluşturur.
ALVEOLLER
- Bronşçukların uç kısmında bulunan ve üzüm salkımlarına benzeyen hava keseleridir.
- Oksijen ve Karbondioksit değişimi burada olur.
- Kılcal kan damarları ile çevrilidir.
- Bir akciğerin yapısında yaklaşık 300 milyon kadar alveol vardır.
- Alveoldeki oksijen kan damarına geçerken , kan damarındaki karbondioksit alveole geçer.
DİYAFRAM
- Göğüs ve karın boşluğunu birbirinden ayıran güçlü bir kastır.
- Kasıldığı zaman göğüs kafesi genişler ve akciğerlere hava dolar.
- Gevşediği zaman göğüs kafesi daralır ve hava dışarı çıkar.
SOLUK ALIP VERME OLAYI
SOLUK ALMA
- Diyafram ve kaburgalar arası kaslar kasılır.
- Göğüs kafesi genişler.
- Akciğerlere hava dolar.
BURUN>YUTAK>GIRTLAK>SOLUK BORUSU>BRONŞLAR>AKCİĞERLER>BRONŞÇUKLAR> ALVEOLLER
SOLUK VERME
- Diyafram ve kaburgalar arası kaslar gevşer.
- Göğüs kafesi daralır.
- Akciğerlerin içindeki hava boşalır.
ALVEOLLER>BRONŞÇUKLAR>AKCİĞERLER> BRONŞLAR>SOLUK BORUSU>GIRTLAK>YUTAK>BURUN
NOT:
Kireç suyuna Karbondioksit temas ederse bulanır. Metilen mavisi Karbondioksit varlığında sarı renk alır. Bir ortamda solunum olup olmadığını bunlar ile anlayabiliriz.
6.Sınıf 2.Ünite Solunum Sistemi Konu Özeti
Fenozom’u Takip Edin!
